De waarde van vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit

17 maart 2024
tekst: Henny Fokkema; foto: Anja Osenberg via Pixabay
 

De stilte der natuur heeft veel geluiden
en is toch vol van rust voor ziel en zinnen
die druppelt zacht en ongemerkt naar binnen
tot in ons hart een zilv'ren toon gaat luiden
gelijk met haar. Als we dan weer beginnen
te denken aan wereld-dingen en ze te duiden
merken we dat een kracht, als die van kruiden
in ons gekomen is en ons kalm doet minnen.

Henriette Roland Holst
 

Naar aanleiding van de verkiezingsuitslag en de lopende formatie gaan de keukentafelgesprekjes bij ons thuis nogal eens over de politiek. In deze gesprekjes betrap ik mezelf erop dat de verkiezingsuitslag en de gang van zaken rondom de formatie mij een bezorgd en ongerust gevoel geven. Hoe kan dat toch dat ik er koude voeten van krijg, vraag ik me af. Ik leef in een democratisch land, in een dorp waar ik in alle vrijheid naar de stembus kan lopen en waar iedere stem zonder overheidsinmenging nauwkeurig wordt geteld. En toch?

Op de een of andere manier maakt het me bezorgd en word ik er somber van dat landelijk zoveel mensen op de PVV hebben gestemd. Terwijl ik dit zit te schrijven, vraag ik me af of ik deze column zal insturen, want er wordt al zoveel gescholden en geroepen en daar wil ik graag verre van blijven.   

Tja, u begrijpt het goed: de huidige ontwikkelingen in de landelijke politiek zijn voor mij een schrikbeeld. Bij langer nadenken dringt het tot mij door dat ik ervan griezel wanneer een aanval op de rechtstaat en de verworvenheden daarvan als smikkelwaar in ‘de ijskast’ worden gezet. Wat wordt bedoeld met ‘in de ijskast’ zetten? In de ijskast kan het toch niet altijd blijven staan? Na enige tijd moet het eruit, want in de ijskast bederft het ook. Wat brengt ons een bedorven aanval die uit de ijskast weer tevoorschijn komt? Ik vind het verwerpelijk wanneer zonder enige feitelijke onderbouwing gesproken wordt over ‘nep-parlement’ of wanneer bruutweg voorgesteld wordt om de publieke omroep af te schaffen en alle journalisten ‘tuig van de richel’ worden genoemd. Ik kan het niet begrijpen dat democratisch gekozen parlementsleden het opnemen voor de dictator Poetin en de steun aan Oekraïne willen stopzetten. Het maakt me bang wanneer ‘de wereld-dingen’, zoals de dichter ze noemt, respectloos en zonder diepgang be- en veroordeeld worden.  

Een van de aardige kanten van het mens zijn is wat mij betreft dat wij ons zelf de vraag kunnen stellen hoe wij met elkaar willen omgaan en welk gezamenlijk verhaal we willen hebben. Het antwoord op deze vraag is geen natuurverschijnsel, maar sinds ons bestaan een politieke keuze van mensen.     

Vertwijfeld vraag ik me af wat er rest van het idee van de maakbare samenleving, wat er rest van gemeenschapszin en solidariteit. Ondertussen heb ik geen idee welke kant we opgaan. Is dit wat het is? Tellen waarden en normen voor hoe we ons tot elkaar verhouden niet meer?

Het zou heel goed kunnen dat door de financiële dominantie en het gebrek aan een uitgesproken visie van de afgelopen jaren echte politieke keuzes te weinig voor het voetlicht zijn gebracht en dat dit verklaart waarom zoveel mensen hun toevlucht zoeken bij de PVV en de huidige bestuurders wantrouwen.  

Daarom, wat zou het mooi zijn als de politieke partijen, te beginnen in Zeist, gaan werken aan vertrouwen, hun ideeën over de richting waarheen de samenleving zich zou moeten ontwikkelen inhoudelijk gemotiveerd en nog duidelijker zouden proclameren en daarover met de samenleving en met elkaar tijdens de raadsvergaderingen in debat gaan. Het zou mijn bezorgdheid aanmerkelijk verminderen wanneer de economische dominantie, de in de laatste jaren bewierookte marktwerking en de ingang gezette individualisering niet langer de voornaamste uitgangspunten zouden zijn.

Misschien klinkt het zoet en wat prekerig, maar dat moet dan maar, want ik krijg warme voeten wanneer ik fantaseer dat in ons mooie dorp Zeist respect voor waarden en normen, gelijkwaardigheid en solidariteit in weerwil van de landelijke tendensen de richtinggevende basisbeginselen blijken te zijn.