1 november 2016
tekst en foto’s: Greetje Kooistra

De Zeister zwemster Greetje Kooistra heeft met de Nederlandse ambassadeur Susan Blankhart in Soedan in november 2015 de Nijl in Soedan overgezwommen. Ze verkocht haar bedrijf DE STIP zodat ze haar handen vrij heeft voor dit project. Ze werkt inmiddels als projectleider voor de organisatie Swim to Survive: www.swimtosurvive.nl

Ze verbleef maandenlang op het eiland Zanzibar voor de kust van Tanzania. Verdrinking is een veel groter probleem dan algemeen bekend is. Er verdrinken net zoveel mensen als er sterven aan malaria. Daar is nauwelijks aandacht voor. Swim to Survive leidt in Afrikaanse landen zwemonderwijzers op die vervolgens de lokale bevolking zwemmen kunnen leren. Ze gaat mogelijk van haar dagboek Tanzania een boekje maken.

Volgend jaar rijd Zeistenaar Greetje Kooistra met een terreinwagen van Zeist naar Kaapstad. Dwars door Afrika heen. In de Afrikaanse landen vraagt Greetje aandacht voor het probleem van verdrinking door een groot zwemevenement te organiseren. Ze gaat de Nijl of ander buitenwater weer overzwemmen in meerdere landen in Afrika. In die landen zullen dan ook Swim to Survive projecten van start gaan. Ze gaat een blog bijhouden van de grote reis volgend jaar.

Hier volgen fragmenten uit het dagboek van het eiland Zanzibar.

---------------------------------

Vier uur ’s nachts….twee uur geleden werd ik wakker met het gevoel “zo, ik heb een lekkere nacht gemaakt!”. Ik dacht dat het vroeg in de ochtend was. Een tegenvaller dus, toen ik op de klok keek. Even plassen en water drinken en daarna de slaap niet meer kunnen vatten. Ik lig te luisteren en hoor allerlei geluiden. Het onophoudelijke ruizen van de zee (heerlijk), het kraken van de bomen (of is het de hut?), een enkele schreeuw van een vogel of een aap (huh? Midden in de nacht? Klopt dat wel?), het janken van een hond. En niet te vergeten: het zoemen van een mug!  In de schemering komen ze uit het niets: honderden kleine muggen. Op het terrasje bij mijn hutje kun je dan niet meer zitten. Je moet naar binnen of naar een open ruimte, waar de zeewind zo hard waait dat de muggen er niet tegenop kunnen vliegen. Meestal ga ik dan, tot aan het eten, naar het strand.

Tijdens het eten komt het personeel mijn sleutel vragen. Ze gaan mijn hutje in, sluiten de gordijnen en de klamboe en spuiten de hut tegen de muggen. Tot nu toe heeft het gewerkt. Maar vannacht zit er een mug ìn mijn klamboe. En die kon er niet meer uit natuurlijk… Wat een pestkop! Iedereen die dat wel eens meegemaakt heeft weet dat je je hier helemaal gek door kan laten maken. Ik probeer dat niet te doen maar ja…als je wakker ligt heb je verder ook niets te doen hè?  Dus laat ik me pesten door de mug… Ik ben klaar wakker en ga maar een stukje lezen.

---------------------------------

De mug zal me wel helemaal gaan plagen als ik eenmaal het leeslampje aan heb. Morgenavond is Elora hier. Gelukkig. De kans is groot dat de muggen om haar heen gaan zoemen. De meeste muggen kiezen mijn bloed als laatste. Ik ben het alternatief als er geen anderen in de buurt zijn. Je begrijpt: Elora is meer dan welkom

Na een kwartiertje lezen valt de elektriciteit uit. Dat gebeurt hier enkele keren per dag en ik heb daar eigenlijk nooit veel last van. Even later, als ik half slaap, springt de lamp weer aan. Ik ben meteen klaar wakker en ga lezen. De elektriciteit valt weer uit. Nu ben ik zo slim om het leeslampje uit te doen. Maar de slaap komt niet. De mug wel. Ik ben het zat! Inmiddels is het zes uur. Ik poets mijn tanden en ga in mijn slaapjurkje buiten de hut zitten. Onder de bladeren van de vijgenboom en tussen de palmboom door, word ik overvallen door een schitterende zonsopgang. Ik besluit (ja, in mijn slaapjurkje, zonder ondergoed) naar de zee te lopen. Een uitgestorven strand, een paar verlaten bootjes en een enkele vroege Masaï, in traditionele kleding. Het voelt toch wel een beetje raar om zo ongekleed, ongewassen en ongekamd rond te struinen, dus ik ga terug. Kom de bewaker tegen en schaam me een beetje. Ik ga maar snel bij de hut zitten, mijn gezicht heerlijk in de zon.  De palmbomen ruizen, net als de zee. Ineens geritsel. Twee aapjes komen me begroeten. Ik ga snel op mijn camera zitten,  want apen kunnen hondsbrutaal zijn. Als ze de kans krijgen, nemen ze de camera mee de boom in om hem vervolgens uit kun handjes te laten vallen als ze merken dat het niet eetbaar is. Het blijft niet bij deze twee apen. Er komen er meer en ze komen steeds dichterbij. Eigenlijk net als in de Apenheul. Maar dan ècht.

Ik geniet van de ochtend. Vanmiddag haal ik mijn slaap wel in. Lekker in de hangmat ofzo…

---------------------------------

De ontmoeting met de Shehee’s (de dorpsoudsten die functioneren als een soort burgemeester) en de trainees was een bijzondere. Ik had gelukkig, net als in Soedan,  een hele goede translator. Hamid.

De Shehee’s waren op tijd op de afgesproken plek, evenals de trainees. Melanie daarentegen niet. Eén van haar medewerkers was met haar auto aangehouden door de politie omdat hij te hard had gereden. Maar nergens, echt nergens, staat geschreven hoe hard je hier mag rijden. Niet in een wet, niet met verkeersborden, niets. Er bestaat geen maximum snelheid hier. Maar goed, er  moest betaald worden. En niet weinig, 60 dollar en dat had de beste man niet. Melanie in alle staten, kwam mopperend binnen en heeft de Shehee’s meteen aangesproken dat ze iets aan deze fraude moeten doen. En ook iets aan de overvallen bij haar op het zandpad. Ze weet wie de dader is, iedereen weet dat, en toch gebeurt er niets…

Goed, de bijeenkomst ging beginnen. Melanie deed een hele korte introductie en gaf het woord aan mij. Toen ik vertelde van onze Stichting, de stichting Swim to Survive, viel de Shehee van Paje me in de rede. Of ik wel geregistreerd was. Waarop ik natuurlijk “ja” zei. Melanie vertelde dat de stichting in NL geregistreerd is. Oei… nu kwam het probleem! We moeten aan “The Government” melden dat we hier actief zijn. Tegenputteren heeft geen zin. De slimme  Hamid heeft de Shehee’s gunstig gestemd door te zeggen dat zij het gezag vertegenwoordigen en in onze ogen de The Government zìjn. En dat ze na vanmiddag alles van het project weten. Dat hiermee the government dus op de hoogte is. De Shehee van Bwejuu vond het allang best. Die had toch al niet zoveel aandacht voor de presentatie. Hij vond namelijk een boekje met de specerijen van Zanzibar, dat hij op de tafel zag liggen, veel interessanter. Maar de Shehee van Paje bleef volhouden en vroeg om pen en papier. Dat was voor mij het moment om een Swim to Survive ansichtkaart uit de tas te toveren. Dat zag er officieel uit. Na enig bestuderen van de voor- en achterkant, en het noteren van mijn naam, kon ik verder gaan.  Op het laatste heb ik de Shehee van Paje, de ander was al weg gevlucht, het Swim to Survive-filmpje laten zien van levenslang zwemmen in Nederland. Daarmee heb ik hem gunstig gestemd. Behalve de beelden van de honden, die op de laatste dag van het seizoen in het zwembad mogen zwemmen…… daar begreep hij (met een vies gezicht) niets van. Dat was de grap van de film. Zelfs in Soedan hebben ze hartelijk gelachen hierom. Maar hier niet; ik heb niet alleen te maken met een cultuurverschil maar ook met een Shehee zonder humor…

---------------------------------

Op de terugweg heb ik wat water gekocht en ben ik naar huis gekacheld. Ik begin de weg natuurlijk al te leren kennen en kon goed doorrijden. Dacht ik. Er was een geel hesje dat me staande hield. Nu had ik in het boze betoog van Melanie gehoord dat er gele hesjes zijn en witte overhemden en dat ze beiden van de politie zijn. Ik begreep dus meteen dat ik de bok was. Ja hoor, op het smoezelige hesje stond het versleten woord “Police”.  Dus ik besloot om hem serieus te nemen. Hij sprak geen woord Engels maar ik dacht dat Peepepeepe  waarschijnlijk wel zou betekenen dat hij iets van papier wilde zien. Nu heb ik daar een keurig stapeltje van in het voorvakje van mijn scooter gelegd dus dat stapeltje gaf ik hem. Mijn internationale rijbewijs kreeg ik meteen terug, zonder dat hij erin gekeken heeft. Het papiertje dat erna kwam bleek het huurcontract te zijn. Daar werd hij driftig van.

“Peepepeepe!”

En ja hoor, daar had hij gelukkig ook de Driver Permit. Echt een onmisbaar document hier. Tijdens de controle van de foto bedacht ik hoeveel geld het me zou gaan kosten. Of ik wel of niet af moet gaan dingen. Of helemaal niets geven.

Toen stelde hij de vraag waar ik naartoe wil (geloof ik) en ik heb "Melanie's Place" gezegd.  Dat hielp. Ik kreeg meteen mijn papieren terug en hoefde niets te betalen. En ik kreeg een standje op de koop toe. Ik moet “Polepole” rijden. Dat woord ken ik inmiddels:  het betekent “rustig aan”. Zo leer ik onderweg ook nog een paar woorden Swahili.

Inmiddels begrijp ik dat het vreemd is dat ik hier op een scooter rijd. In ieder geval op deze scooter. Zelfs Melanie moest erom lachen toen ze mij op de eerste dag met de scooter in het dorp zag rijden. Vrouwen rijden hier geen scooter. De paar blanke vrouwen die hier zijn ook nauwelijks. En als ze er wel één rijden, is het een lichte Japanse automaat. Maar ik heb een zware Vespa motor-scooter. Dat hoort niet. Dit kreeg ik te horen in een gesprekje met een local, die moest lachen toen hij mij de motor zag starten. Een vrouw hoort een elektrische starter te hebben en een automaat. Een scooter die de helft smaller is. Nu begrijp ik ook waarom de mannen mij nastaren en de traditionele vrouwen mij soms naroepen….