peiling
21 mei 2022

Bij de verkiezingen van maart 2022 werd GroenLinks in Zeist de grootste partij. D66 won twee zetels en de VVD verloor er juist twee. Wij stelden de lezers de vraag: wat voor coalitie moet er komen in Zeist? Nu vorige week het nieuwe College is benoemd, kunnen we kijken in hoeverre de samenstelling aansluit op de peiling.

We legden de lezers vijf mogelijke coalities voor, die allevijf een meerderheid hebben in de Zeister gemeenteraad. De optie “Voortzetten oude coalitie” kreeg de minste stemmen (14 procent). Er was niet veel draagvlak voor het voortzetten van collegedeelname van het CDA, en daarnaast zou deze optie de buitensluiting van zetelwinnaar D66 betekenen. De meeste stemmers vonden deze optie dan ook niet logisch.

Meer stemmen kreeg de coalitie die het ook daadwerkelijk geworden is: GroenLinks met D66, VVD en ChristenUnie/SGP (17 procent). Maar andere opties kregen nog meer stemmen: zowel “Over links” (zonder VVD maar met SP en PvdA) als “links-lokaal” (met Seyst.nu en NDZ) kregen 20 procent van de stemmen. “Over links” zou recht doen aan de ontstane linkse meerderheid in de gemeenteraad en aan het feit dat de VVD de grootste verliezer is, maar omdat zowel SP als PvdA maar één zetel hebben levert dit in de praktijk een lastige constructie op. “Links lokaal” zou recht doen aan de stem op lokale partijen (samen ook zeven zetels), al wonnen die anders dan in veel andere gemeenten er in Zeist geen zetels bij en kunnen ze ook onderling niet altijd even goed overweg.

De meeste stemmen kreeg de optie “drie partijen”. Getalsmatig hebben GroenLinks, D66 en de VVD met z’n drieën al een meerderheid in de gemeenteraad en is ChristenUnie/SGP niet nodig als vierde coalitiepartner. Deze optie kreeg 21 procent van de stemmen en is tijdelijks de formatiegesprekken ook wel verkend, maar er is uiteindelijk toch gekozen voor een vierpartijencoalitie. Het is natuurlijk ook de vraag of een teruggang naar drie wethouders recht zou doen aan de grote opgaven waar Zeist voor staat.