Trash Box stimuleert jongeren om afval in de bak te gooien

17 september 2022
tekst: Ellen van Roij; foto: Dirk Drost

Het schoolplein bij de Brede School in Kerckebosch heeft een bijzondere prullenbak gekregen. Deze ‘Trash Box’ beloont jongeren met hun eigen muziek als ze hun afval in de bak gooien. Samen met andere originele aanpassingen moet de bak ervoor zorgen dat het speelplein vrij blijft van zwerfafval. Op zaterdag 17 september (World Cleanup Day) gaven enkele jongeren uit de wijk, samen met wethouders Wouter Catsburg en Angėle Welting, het startsein voor een zwerfafvalvrij speelplein.

Het plein bij de Brede School in Kerckebosch is een fijne speelplek voor de basisschoolkinderen. In de avonduren is het een ontmoetingsplek voor jongeren in de wijk. Helaas blijft er dan vaak zwerfvuil achter. Ellen van Roij, buurtbewoner en gedragsveranderaar, kwam in actie en ging in gesprek met de schoolleiding en de gemeente. Dat leidde tot een plan met een serie aanpassingen die het weggooien van afval door jongeren in de daarvoor bedoelde bakken stimuleert en beloont.

Interactieve prullenbak
De interactieve prullenbak, de ‘Trash Box’, beloont jongeren. Gooi je iets in deze bak, dan kun je via bluetooth op je telefoon tien minuten naar je eigen, favoriete muziek luisteren. Het plein heeft daarnaast vier opvallende appelgroene afvalbakken gekregen. Een rebus op de tafels helpt jongeren op een positieve manier herinneren en de prullenbakken zeggen via emoticons vriendelijk ‘dank je wel’. Bij de tafels hangt bovendien een spandoek met gezichten van mensen uit de wijk. De gezichten geven onbewust het gevoel van sociale controle waardoor je je eerder netjes gedraagt. 

Positief gedrag belonen
De initiatiefnemer Ellen van Roij koos bewust voor een aanpak om positief gedrag te belonen. Zij heeft zelf drie kinderen op de Brede School en is eigenaar van Een Zaak van Gedrag: “Afval weggooien doe je vaak heel onbewust. Mensen weten wel dat het niet hoort maar op het moment dat je een lege verpakking in je handen hebt, wil je er zo snel mogelijk vanaf. Wanneer de omgeving je dan niet faciliteert om je afval in bakken te doen en mensen voelen zich anoniem of de groepsnorm is vervuilend, dan belandt de verpakking op de grond. Door aan te sluiten bij de leefwereld van de jongeren maak je het voor hen leuker en makkelijker om op te ruimen”.  Interaction designer René ’t Hart tekende voor het ontwerp van de Trash Box. Hij vertaalde de wens voor een beloning naar een concept dat leuk blijft voor jongeren.  De Trash Box zal na 17 september nog even verdwijnen, om vervolgens op 7 oktober definitief geplaatst te worden.

De gemeente subsidieert de aanpassingen op het plein. Wethouder Wouter Catsburg: “Angèle en ik vinden dit een ontzettend leuk inwonersinitiatief, dat we graag ondersteunen. Een creatieve manier die jongeren ertoe beweegt afval in de bak te gooien. Zo houden we met elkaar het plein en de omgeving schoon terwijl je ook nog je favoriete playlist kan luisteren, perfect toch?”
 
Meer informatie over de Trash Box: https://eenzaakvangedrag.nl/2022/09/13/trash-box/